بارداری یکی از حساس‌ترین دوره‌های زندگی زنان است که در این دوران، تغییرات هورمونی می‌تواند روی پوست تأثیر بگذارد. برخی از زنان در این دوران پوستی درخشان‌تر پیدا می‌کنند، در حالی که برخی دیگر دچار مشکلاتی مانند لک‌های بارداری، جوش، خشکی یا حساسیت می‌شوند. مراقبت از پوست در این دوران اهمیت زیادی دارد، اما نکته مهم این است که همه محصولات پوستی ایمن نیستند. برخی از ترکیبات موجود در محصولات مراقبت از پوست می‌توانند از طریق پوست جذب شده و به جریان خون منتقل شوند که ممکن است روی سلامت جنین تأثیر بگذارند. در این مقاله، مواد شیمیایی ممنوع در دوران بارداری و جایگزین‌های طبیعی و ایمن آن‌ها بررسی می‌شود.
پوست بزرگ‌ترین ارگان بدن است و می‌تواند مواد شیمیایی موجود در محصولات مراقبت از پوست را جذب کند. برخی از این مواد ممکن است به جنین منتقل شده و بر رشد او تأثیر بگذارند. به همین دلیل، انتخاب محصولات پوستی ایمن در دوران بارداری از اهمیت بالایی برخوردار است. در ادامه، برخی از ترکیباتی که باید از آن‌ها اجتناب کنید و جایگزین‌های بی‌خطر آن‌ها معرفی می‌شوند.
رتینوئیدها از مشتقات ویتامین A هستند و معمولاً در محصولات ضد پیری و درمان آکنه استفاده می‌شوند. مصرف بیش از حد ویتامین A می‌تواند باعث نقص‌های مادرزادی در جنین شود. برخی از رایج‌ترین انواع رتینوئیدها شامل رتینول، ترتینوئین و ایزوترتینوئین هستند که باید در دوران بارداری از مصرف آن‌ها دوری و اجتناب شود.
برای جایگزینی این محصولات، استفاده از ترکیباتی مانند اسید هیالورونیک توصیه می‌شود که خاصیت آبرسانی و جوان‌سازی پوست دارد. همچنین، ویتامین C می‌تواند در روشن شدن پوست و کاهش لک‌های بارداری مؤثر باشد. یکی دیگر از گزینه‌های طبیعی، روغن دانه گل رز است که به‌عنوان یک جایگزین طبیعی برای رتینول شناخته می‌شود و خاصیت ضد چروک دارد.
هیدروکینون یکی از رایج‌ترین ترکیبات در کرم‌های روشن‌کننده پوست است که برای درمان لک‌های پوستی و ملاسما استفاده می‌شود. با این حال، جذب پوستی این ماده بسیار بالاست و ممکن است روی سلامت جنین تأثیر منفی داشته باشد.
به عنوان جایگزین این ترکیب، می‌توان از ویتامین C و عصاره شیرین بیان استفاده کرد که خاصیت روشن‌کنندگی دارند. روغن بادام شیرین خالص و طبیعی نیز گزینه مناسبی برای کاهش لک‌های بارداری است. همچنین، ژل آلوئه‌ورا می‌تواند به تسکین پوست و روشن شدن آن کمک کند.
اسید سالیسیلیک یک ماده رایج در محصولات ضد آکنه و لایه‌بردارهای شیمیایی است که امروز استفاده از آن ها در محصولات روتین روزانه پوست بیش از پیش دیده می شود . استفاده موضعی این ماده در مقادیر کم بی‌خطر است، اما استفاده از محصولات حاوی غلظت‌های بالا ممکن است باعث مشکلاتی برای جنین شود.
برای جایگزینی این ترکیب، می‌توان از اسید لاکتیک که ملایم‌تر بوده و از شیر به دست می‌آید، استفاده کرد. همچنین، لایه‌بردارهای آنزیمی طبیعی مانند عصاره پاپایا و آناناس گزینه‌های ایمنی برای از بین بردن سلول‌های مرده پوست هستند. ماسک‌های طبیعی مانند ماست و عسل نیز می‌توانند به لایه‌برداری ملایم و حفظ لطافت پوست کمک کنند.
بنزوئیل پراکسید یکی از رایج‌ترین ترکیبات در درمان آکنه است. اگرچه تحقیقات کاملی درباره تأثیر آن در دوران بارداری وجود ندارد، اما بهتر است استفاده بیش از حد از آن اجتناب شود.
به عنوان جایگزین، می‌توان از روغن درخت چای استفاده کرد که خاصیت ضدباکتریایی دارد و به کاهش التهاب و جوش کمک می‌کند. علاوه بر این، استفاده از ماسک‌های طبیعی مانند ترکیب عسل و دارچین می‌تواند در کاهش جوش‌ها مؤثر باشد.
ضد آفتاب برای محافظت از پوست در دوران بارداری ضروری است، زیرا پوست در این دوران حساس‌تر شده و مستعد لک‌های بارداری است. برخی از ضد آفتاب‌های شیمیایی حاوی موادی مانند اکسی‌بنزون و آووبنزون هستند که ممکن است وارد جریان خون شوند و تأثیرات منفی بر هورمون‌ها داشته باشند.
بهترین جایگزین برای این محصولات، ضد آفتاب‌های فیزیکی (مینرال) هستند که حاوی اکسید روی یا دی‌اکسید تیتانیوم می‌باشند و از پوست در برابر اشعه‌های مضر خورشید محافظت می‌کنند. همچنین، روغن‌های طبیعی مانند روغن تمشک قرمز و روغن هویج دارای مقداری SPF طبیعی هستند، اما نباید به‌تنهایی جایگزین ضد آفتاب شوند.
فتالات‌ها و پارابن‌ها مواد نگهدارنده‌ای هستند که در برخی از لوازم آرایشی، لوسیون‌ها و عطرها یافت می‌شوند. این ترکیبات ممکن است باعث اختلالات هورمونی شوند و بر رشد جنین تأثیر منفی بگذارند.
برای اجتناب از این ترکیبات، باید از محصولات آرایشی و مراقبتی بدون پارابن و فتالات استفاده کرد. همچنین، برای آبرسانی پوست، روغن‌های طبیعی مانند روغن نارگیل و شی باتر گزینه‌های سالم‌تری هستند که برای جایگزینی پیشنهاد می شوند.
بسیاری از کرم‌ها و اسپری‌های برنزه‌کننده حاوی دی‌هیدروکسی‌استون (DHA) هستند که از طریق پوست جذب می‌شود. تأثیر این ماده بر جنین هنوز مشخص نیست، اما توصیه می‌شود در دوران بارداری از آن پرهیز شود.
به جای این محصولات، مصرف مواد غذایی غنی از بتاکاروتن مانند هویج و سیب‌زمینی شیرین می‌تواند به افزایش درخشندگی طبیعی پوست کمک کند
فرمالدهید ماده‌ای شیمیایی است که در برخی از لاک‌ها، محصولات تقویت ناخن و مواد صاف‌کننده مو وجود دارد. این ماده می‌تواند باعث تحریک پوست، مشکلات تنفسی و افزایش خطر سقط جنین شود.
به جای استفاده از محصولات حاوی این ماده، می‌توان از لاک‌های گیاهی و غیر سمی استفاده کرد. همچنین، در دوران بارداری بهتر است از مواد شیمیایی صاف‌کننده مو پرهیز شود.
برخی از روغن‌های گیاهی و اسانس‌ها که معمولاً در محصولات آرایشی استفاده می‌شوند، می‌توانند در دوران بارداری خطرناک باشند. روغن‌هایی مانند رزماری، مریم‌گلی و نعناع ممکن است باعث انقباض رحم یا تغییرات هورمونی شوند.
برای جایگزینی این اسانس‌ها، استفاده از روغن‌های ملایم‌تری مانند روغن نارگیل برای آبرسانی پوست، روغن بادام شیرین برای جلوگیری از ترک‌های پوستی و ژل آلوئه‌ورا برای کاهش التهاب و قرمزی توصیه می‌شود.
در پایان نکته ای که باید به آن توجه داشت این است که انتخاب محصولات پوستی ایمن در دوران بارداری اهمیت زیادی دارد. با اجتناب از مواد شیمیایی مضر و استفاده از جایگزین‌های طبیعی، می‌توان از سلامت خود و جنین محافظت کرد. همیشه قبل از استفاده از هر محصول جدید، برچسب آن را بررسی کنید .
